woensdag 14 januari 2009

Hernieuwde kennismaking


Waarom zou een doorgewinterde Beatlesfan - die alle ins & outs vam zijn favoriete bandje al lang kent - voor de vijfde of zesde keer de 10 uur durende Anthology-DVD box integraal herbekijken?

Directe aanleiding is het feit dat ik bijna dagelijks aan het lezen ben in de recent verschenen Lennon-biografie van Philip Norman. Of het de definitieve biografie is, kan ik nog niet echt vaststellen, aangezien ik pas op een derde van het boek ben.

Minitieuze geschiedschrijving
Wat nu in ieder geval al groot respect afdwingt is de nauwgezette manier waarop de auteur Lennon’s jeugdjaren reconstrueert en nadrukkelijk in een sociaal-historische context plaatst.
Zit nu bijna op bladzijde 300 van de 850 pagina’s dikke pil en The Beatles in wording hebben nog maar net kennis gemaakt met hun toekomstige manager Brian Epstein. Geeft wel aan hoe minutieus Norman te werk gaat in zijn lezenswaardige geschiedschrijving die zelfs teruggaat tot aan John’s grootvader en naamgenoot uit de 19e eeuw.

Voegt het boek nog wat wezenlijks toe aan de kennis die ik al bezat over mijn jeugdidool? Jazeker. Het verdiept en verbreedt vooral het overbekende verhaal van een eigenzinnig jochie dat opgroeit in het naoorlogse Liverpool. Daarbij wordt Lennon’s persoonlijkheid op briljante wijze gereconstrueerd en de positieve en negatieve aspecten van zijn karakter verklaard.

Bourgeois tante
Opvallendst is de rol van tante Mimi, bij wie John opgroeide na de scheiding van zijn ouders en de latere dood van zijn moeder Julia. Mimi blijkt een manipulatieve en klassenbewuste bourgeois tante te zijn geweest die het maar nix vond dat haar pleegzoon bevriend raakte met jongens uit mindere wijken, zoals Paul en George. Want hoewel John later op zijn eerste solo-LP zichzelf zou uitroepen tot ‘Working Class Hero’, was hij binnen The Beatles de enige die een middle class opvoeding had genoten.

Ook is er een licht eerherstel voor vader Alf, die volgens John hem gewoon in de steek gelaten had. Norman nuanceert het beeld terdege wanneer hij onthult hoe Alf’s pogingen om zijn zoon weer te zien meermaals stukliepen op het gesloten vrouwenfront van Mimi en haar zussen.

Desert Island Box?
Al lezend kreeg ik de behoefte bepaalde Lennonismes letterlijk met eigen ogen te (her)checken. En wat kun je dan beter pakken dan genoemde DVD-box, de monumentale door The Beatles zelf geautoriseerde en mede samengestelde groepsbiografie?
Zelden op muziekgebied zo’n schatkamer aan uniek beeld- en geluidmateriaal gezien die iedere keer opnieuw verrast door zijn eerlijkheid & compleetheid.

Toch, als je de Anthology-box voor de zoveelste keer bekijkt, blijken zelfs daar enkele kanttekeningen bij te plaatsen. Want hoewel de ex-Beatles hun carrière (en elkaar) in retrospectief oprecht en vaak buitengewoon snedig durven te becommentariëren, viel me dit keer vooral op dat de rol van de vrouwen in hun leven behoorlijk onderbelicht blijft. En dan heb ik het zowel over hun officiële als over hun vele niet-officiële dames.

Gimme some truth
Hoewel drugs en andere schandalen uitgebreid besproken worden, valt er geen woord over de talloze, inmiddels wel bekende escapades van de heren. Waar is bijvoorbeeld Lennon’s befaamde quote “The Beatles' tours were like Fellini's Satyricon. I mean, we had that image, but man, our tours were like something else”?

McCartney’s jarenlange verloofde Jane Asher blijft onvermeld, zijn latere vrouw Linda komt tijdens de Let it be-sessies uit de lucht vallen en het feit dat George zijn Patti verloor aan zijn beste vriend Eric Clapton blijft totaal onbenoemd.

De enige die uiteraard wel uitgebreid aan bod komt is John’s tweede vrouw Yoko. Maar daarvan blijft weer buiten de picture dat de twee al anderhalf jaar lang een weliswaar platonische, maar stiekem ontwikkelende relatie hadden voordat die officieel werd.

Dergelijke hiaten zijn in Philip Norman’s Lennon-boek niet te vinden. Het schetst een uiterst compleet beeld van een complex mens, respectvol en inzichtelijk, maar beslist niet kritiekloos. Zou heel goed kunnen dat dit inderdaad de definitieve biografie is.

Geen opmerkingen: