Oud & Nieuw

‘Condoomblowen’ en ‘bore-out’ had ik al eens voorbij horen komen, maar ‘sloogelen’ kende ik nog niet. Dat laatste blijkt dus Googelen via een zoekmachine voor gebarentaal te zijn.

Altijd leuk: nieuwe woorden die in de Nederlandse taal opduiken. En dan heb ik het niet over eendagsvliegen als ‘swaffelen’ of ‘bokitoproof’, maar over echte klassiekers die zich in het collectief geheugen nestelen en jarenlang meegaan.

Kommer en kwel
Weinig mensen hebben het Nederlands zo verrijkt als Marten Toonder, schrijver en tekenaar van de bekende Bommelverhalen. Hij introduceerde nieuwe woorden en begrippen, waarvan we inmiddels vergeten zijn dat hij ze ooit bedacht heeft. 'Minkukel', 'denkraam', 'kommer en kwel', het zijn maar een paar ingeburgerde voorbeelden.

Wie er natuurlijk ook wat van konden waren Kees van Kooten en Wim de Bie. Talrijke vondsten van deze taalvirtuozen (doemdenken, regelneef, positivo) schopten het tot nationaal taalbezit en behaalden zelfs een officiële vermelding in de Dikke Van Dale.

En uiteraard is er in ons land ook weer een instelling die al die taalaanwas nauwlettend volgt en online zet: het Instituut voor Nederlandse Lexicologie.

Fuotsuht en Knorbuša?
Datzelfde instituut beperkt zich overigens niet tot nieuw-Nederlands, maar heeft ook een aardige Oude Woorden Quiz online staan.
Niet van die woorden die opa en oma nog bezigden en die nu in onbruik zijn geraakt. Nee, de multiple choice quiz is uitsluitend gevuld met echte Oud- (zeg maar Vroeg-) Nederlandse woorden uit de jaren 500 tot 1200. ‘Fuotsuht’ en ‘knorbuša’ bijvoorbeeld, of ‘balgfarth’.

Stond er zelf versteld van hoeveel ik er toch nog goed had.

PS
Ook leuk: de idiote neologismenlijst van de Stichting Absurd Nederland.
Eentje daaruit? 'Dodenverdenking' (= Twee minuten stilstaan bij het vermoeden dat iemand mogelijkerwijs al overleden is. bijv. Tineke de Nooij of Willem Duys).